دلایل شپش سر و درمان آن

دلایل ابتلا به شپش سر

شپش سر، موی برروی سر را آلوده می کند. تخم های کوچک شپش برروی سر شبیه به تکه های شوره سر بنظر می رسند، اما بجای ریختن از روی سر، صحیح و سالم برجای خود باقی می مانند. شپش سر تا 30 روز برروی بدن انسان زنده می ماند. تخم های این حشره بیشتر از 2 هفته برروی سر زنده می مانند. شپش سر به راحتی پخش شده و شیوع آنها بین کودکان مدرسه رو بیشتر می باشد. شپش سر در نواحی شلوغ شایع تر می باشد.

امکان ابتلا به شپش سر در صورت موارد زیر ممکن می باشد:

• تماس نزدیک با فرد آلوده به شپش
• تماس با لباس و یا رختخواب فرد آلوده به شپش
• استفاده از کلاه، حوله، شانه، روسری و مقنعه فرد آلوده به شپش

علایم ابتلا به شپش سر

علایم ابتلا به شپش سر شامل:

• خارش شدید و آزاردهنده سر
• برجستگی های کوچک و قرمز برروی سر، گردن و شانه ها (برآمدگی ها ممکن است پوسته پوسته شده و یا ترشح داشته باشند)
• ذره های سفید (تخم ها) برروی پایه ی موها که بسختی کنده می شوند

چگونه شپش سر مشخص می شود؟

دیدن شپش سر ممکن ات سخت باشد. نیاز به نگاه از نزدیک برای تشخیص آن می باشد. بعد از پوشیدن دستکش سر فردیکه فکر می کنید آلوده هست را زیر نور نگاه نمایید. نور خورشید و یا نور قوی درون خانه برای تشخیص شپش برروی سر مناسب است. استفاده از ذره بین کمکی بسیار بزرگ می باشد. درصورت یافت شپش برروی سر خود و یا کودکتان سریعا میبایست نسبت به درمان شپش اقدام نمایید.

تخم شپش موی سر

درمان شپش موی سر

لوسیون ها و شامپو های حاوی 1 درصد پرمترین اغلب بخوبی اثر می کنند. مواد حاوی این دارو را می توان بدون نسخه پزشک تهیه نمود. اگر این محصولات اثر نکردند، پزشک برای شما داروهایی با قدرت بیشتر تجویز می نماید. همیشه داروها را دقیقا به همان شکل که تجویز می شوند مصرف نمایید. مصرف داروها به اشتباه و یا با مقدار زیاد باعث بوجود آمدن عوارض جانبی می شود. برای مصرف شامپوهای دارویی موارد زیر را رعایت نمایید:

• سرتان را با آب شسته و خشک کنید
• دارو را برروی مو و پوست سرتان بمالید
• 10 دقیقه صبر نموده و سپس آنرا بشویید
• 8 تا 12 ساعت بعد سرتان را برای موجود بودن شپش بررسی نمایید
• اگر شپش فعال یافتید با پزشکتان برای درمانی دیگر مشورت نمایید

همچنین شما میبایست از شر تخم های شپش ها نیز خلاص شوید، بهمین منظور:

• از محصولاتیکه به برداشتن تخم ها کمک کرده و باعث شل تر شدن آنها می شوند استفاده نمایید. بعضی از محصولات شستشوی ظرف به حل شدن چسب تخم ها کمک می نماید.
• تخم های شپش را با شانه های ریز از سرتان جداکنید. قبل از استفاده از شانه های ریز، از روغن زیتون برروی سر استفاده کنید، اینکار به برداشتن راحت تر تخم ها کمک می کند.
• شانه های آهنی با تیغه های ریز بسیار محکم تر و بهتر از شانه های پلاستیکی می باشند.
• این کار را 7 یا 10 روز بعد نیز تکرار نمایید.

زمانیکه شپش را درمان می نمایید، همه لباس ها و ملحفه های خود را در آب داغ و بهمراه پاک کننده ها بشویید. اینکار نتنها به فرآیند درمان کمک می نماید، بلکه جلوی انتقال شپش سر به سایرین را نیز می گیرد. از پزشک خود بخواهید تا کسانیکه با شما در یکجا می خوابند و لوازم مشترکی دارند نیز بمنظور نیاز به درمان برای شپش بررسی نمایند.

چشم انداز بیماری

اغلب اوقات، شپش ها با درمان مناسب کشته می شوند. با اینحال اگر شما نتوانید منبع آلوده شدن خود را پیدا و برطرف نمایید، دوباره دچار شپش می شوید.

پیشگیری از آلوده شدن به شپش

هیچگاه با افراد مبتلا به شپش شانه، برس، گیره سر، کلاه، رختخواب، حوله و یا لباستان را مشترک نشوید. اگر فرزندتان دچار شپش شده، مطمئن مسئولین مدرسه را درجریان گزارید تا هم سایر کودکان آلوده را پیدا کرده و هم در مدت آلوده بودن فرزندتان وی به مدرسه مراجعه ننماید. همچنین در صورت نیاز مدرسه باید محیط های آلوده شده را نیز تمیز نماید.

چطور خودمان شپش سر را درمان کنیم؟

شپش بسیار سخت از روی موهای افراد برطرف می شود. راه های بسیاری برای از بین بردن شپش وجود دارد، ولی تنها چند نوع راه وجود دارد که به طور واقعی جواب می دهد.

 

از بین بردن شپش به وسیله سرکه

1- سرکه را گرم کرده و آن را روی سر خود بمالید. حوله یا کلاهی روی سر خود بگذارید و 30 دقیقه صبر کنید و بعد بشویید.

 

2- روغن معدنی را با سرکه مخلوط کنید و آن را روی موهای خود بمالید تا شپش هایی که به سختی به موها چسبیده اند جدا شوند. می توانید روغن معدنی را از داروخانه تهیه کنید. این مخلوط شوره سر را هم برطرف می کند.

 

مخلوط های بالا را هر شب روی سر خود قرار دهید تا شپش ها به طور کامل برطرف شوند. حتی بعد از برطرف شدن کامل شپش، 3 تا 5 روز بعد هم، از این مخلوط برای موهای خود استفاده کنید. به این دلیل که کاملا مطمئن شوید شپش ها دیگر برنمی گردند.

از شانه پلاستیکی برای موهای خود استفاد نکنید

از بین بردن شپش به وسیله روغن زیتون

1- به همه جای موهای سر خود روغن زیتون بمالید.

 

2- موهای خود را در قسمت بالای سر خود جمع کنید و با کلاه حمام یا حوله آنها را بپوشانید. ممکن است موها چسبناک و روغنی و ناراحت کننده باشند. بنابراین می توانید حوله ای را دور گردن خود ببندازید تا این مواد را جذب کند.

 

3- 3 تا 8 ساعت موهای خود را در این حالت نگه دارید. کمتر از 3 ساعت نباشد، زیرا تحقیقات نشان داده که شپش ها می توانند تا 2 ساعت در مایعاتی مانند روغن زیتون زنده بمانند. هر چه مدت زمان به 8 ساعت نزدیک تر شود، میزان از بین رفتن شپش ها و موثر بودن این روش بیشتر خواهد بود.

 

4- ظرفی پر از آب داغ و صابون آماده کنید و حوله را داخل آن قرار دهید. خود را برای دیدن شپش های مرده و تخم های آن که در آب شناور می شوند ، آماده کنید.

 

5- حوله سر خود را بردارید. موهای خود را به 4 قسمت تقسیم کنید. می توانید از سنجاق سر برای این کار استفاده کنید.

 

6- از شانه فلزی برای شانه زدن هر قسمت از موی خود استفاده کنید. بعد از شانه زدن تمام موهای خود، شانه استفاده شده را در آب صابون قرار دهید و خوب آن را شستشو دهید تا شپش های آن کشته شوند.

نکته : ازشانه های پلاستیکی برای این منظور استفاده نکنید.

 

7- شانه زدن را تا جایی ادامه دهید که موهایتان عاری از شپش به نظر آید.

 

8- می توانید از مواد پاک کننده برای پاک کردن روغن زیتون موهای خود استفاده کنید. سپس می توانید از شامپو برای پاک کردن کامل آن استفاده کنید.

 

9- موهای خود را با سشوار خشک کنید. گرمای ناشی از سشوار می تواند شپش های باقی مانده احتمالی را از بین ببرد.

 

10- به دقت موهای خود را بررسی کنید تا شپش های باقی مانده را پیدا کنید.

 

11- این کار را هر سه روز یکبار، به مدت دو هفته اجرا کنید تا تمام شپش ها کشته شوند. طول دوره  زندگی هر شپش حدودا 12 روز است. اگر این کار تکرار نشود، امکان تخم گذاری و رشد مجدد شپش ها وجود دارد.

شپش‌ها تا 6 ساعت زیر آب دوام می‌آورند!

اگرچه شپش‌ها می‌توانند باعث خارش پوست سر شوند اما بیماری‌های دیگر از جمله شوره، اگزما و حساسیت به شامپو و سایر محصولات هم می‌توانند باعث خارش سر شوند، بنابراین باید با راه تشخیص شپش به خوبی آشنایی داشته باشید. برای این کار باید با استفاده از یک شانه دندانه ریز از قسمت‌های مختلف سر فرق باز کنید و پوست را بررسی کنید. اگر هم به شپشی برخوردید، می‌توانید با همان شانه آن را از روی مو بردارید. درواقع تنها نشانه هجوم شپش‌ها مشاهده‌کردن شپش‌های بالغ یا نابالغ روی سر است. وجود تخم شپش به تنهایی دلیل بر حمله شپش نمی‌شود. در بسیاری از افراد شپش‌ها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند و ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا سر شروع به خارش کند. جالب است بدانید شپش‌ها می‌توانند تا 6 ساعت زیر آب دوام بیاورند! پس حمام‌کردن یا نکردن دلیل بر ابتلای به آن نمی‌شود. خبر خوب اینکه شپش‌ها بیماری‌ها را از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌کنند.
نه پرواز می‌کنند و نه می‌پرند!

در حقیقت 3 نوع شپش وجود دارد که هر سه آنها علائم تقریبا مشابهی را ایجاد می‌کنند اما هر یک در قسمت متفاوتی از بدن لانه گزینی می‌کنند. شپش سر که روی سر، گردن و گوش‌ها زندگی می‌کند، شپش بدن که از روی لباس یا تختخواب روی بدن منتقل می‌شود و شپش ناحیه تناسلی که روی موهای زائد و پوست ناحیه تناسلی زندگی می‌کند. شپش سر موجودی 6 پا  است که به پوست سر و گردن می‌چسبد و از خون انسان تغذیه می‌کند. سایز شپش به اندازه یک دانه کنجد است که با کمی دقت می‌توانید آنها را ببینید. رنگ شپش می‌تواند سفید، قهوه‌ای یا خاکستری تیره باشد. تخم شپش معمولا گرد یا بیضی شکل است و شپش‌ها آنها را روی ساقه مو در نزدیکی پوست سر می‌چسبانند. برای مشخص‌شدن تخم شپش می‌توانید بعد از حمام موی‌تان را شانه بزنید و موهای روی شانه را بررسی کنید. شپش درمیان کودکان در مدارس و مهدکودک‌ها رایج‌تر است زیرا بچه‌ها با یکدیگر ارتباط نزدیک‌تری دارند و ممکن است از شانه‌ها و گل سرهای یکدیگر استفاده کنند. بزرگسالانی که در خانه با کودکان زندگی می‌کنند هم در خطر بیشتری قرار دارند. وقتی موهای سرتان با موهای سر فرد مبتلا تماس پیدا می‌کند شپش می‌تواند از روی موی او به موی شما بخزد. البته شپش‌ها می‌توانند برای مدت کوتاهی روی لباس یا وسایل شخصی هم زنده بمانند اما به‌یاد داشته باشید شپش‌ها نه می‌توانند پرواز کنند و نه بپرند!

چیزی پوست سرتان را قلقلک می‌دهد؟!

شایع‌ترین علامت شپش، خارش است. اگرچه شپش بیماری خاصی ایجاد نمی‌کند اما گزش آن باعث ایجاد حساسیت روی پوست می‌شود. ممکن است بلافاصله پس از ابتلا دچار خارش نشوید. به‌خصوص اگر هجوم شپش‌ها خفیف باشد. ممکن است حتی تا 6هفته بعد از ابتلا هم هیچ نشانه‌ای نداشته باشید. علاوه بر خارش شدید، شپش‌ها می‌توانند باعث ایجاد حس قلقلک روی سر یا بدن شوند طوری که احساس می‌کنید چیزی درحال راه رفتن روی پوست‌تان است! به‌دنبال خاراندن پوست ممکن است زخم‌هایی هم روی آن ایجاد شود. زخم‌های حاصل از خارش جای گزش شپش می‌توانند توسط باکتری‌های روی پوست عفونی شوند. اگرچه این موضوع خیلی رایج نیست اما اگر پوست سرتان قرمز، ملتهب و دردناک شده است یا غدد لنفاوی‌تان حساس شده‌اند در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. اینها از علائم عفونت‌های پوستی هستند. حتی گاهی‌اوقات افراد مبتلا نمی‌توانند به راحتی بخوابند. علاوه ‌براین، شپش‌ها می‌توانند باعث ایجاد برآمدگی‌های قرمز رنگ روی سر، گردن، شانه‌ها و ناحیه تناسلی شوند. تکه‌های سفید رنگ چسبیده به مو نیز تخم‌های شپش هستند و به سختی می‌توان با استفاده از شانه آنها را از روی مو جدا کرد.

دفع شپش با شپش کش!

هرقدر هم بهداشت را رعایت کنید ممکن است به شپش مبتلا شوید. در این صورت بهترین راه برای درمان استفاده از داروها و روش‌هایی است که متخصص پوست برای‌تان تجویز کرده است. البته برای این کار داروهایی هم وجود دارند که برای تهیه آنها نیازی به نسخه پزشک وجود ندارد از جمله شامپوهای «پایرترین» یا «پرمترین.» از دیگر داروهای مخصوص درمان شپش می‌توان به مالاتیون (که باید به پوست سر و موها مالیده شود و بعد شسته شود)، لوسیون بنزیل الکل (که باید برای 10 دقیقه روی سر و مو باقی بماند و بعد شسته شود) و شامپوی لیندان اشاره کرد. برخی از این داروها از عصاره گل داوودی یا ترکیبات مشابه آن تولید شده‌اند و بی‌خطر محسوب می‌شوند اما ممکن است برای کودکان مناسب نباشند. این محصولات شپش‌ها را می‌کشند اما تخم‌های آنها را از‌بین نمی‌برند. قبل از استفاده حتما دستور مصرف‌شان را با دقت بخوانید. ممکن است 9 تا 10 روز بعد احتیاج به مرحله دوم درمان پیدا کنید. اگر این درمان 2 مرحله‌ای برای‌تان کارساز نبود وقت آن رسیده به پزشک متخصص مراجعه کنید تا داروهای قوی‌تری برای‌تان تجویز کند.

هیچ‌وقت از کش سر، سنجاق، مقنعه و روسری دیگران استفاده نکنید!

ابتلا به شپش مسری است، بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به آنها باید یکسری نکات را رعایت کنید. هیچ‌وقت وسایل شخصی خود ازجمله شانه سر، سنجاق، کش، تل، کلاه، مقنعه و روسری خود را با افراد دیگر تقسیم نکنید. لباس‌ها و ملحفه‌های‌تان را هم مرتب عوض کنید و شست‌وشو دهید. اگر یک نفر در خانه‌تان مبتلا به شپش شده حتما همه مبل‌ها، صندلی‌ها و زمین را جاروبرقی بکشید و برای 2 هفته روی آنها را با کاور پلاستیکی بپوشانید. اگر می‌خواهید نگرانی‌تان رفع شود به پزشک مراجعه کنید؛ پزشک، پوست سر شما را با استفاده از نور مخصوصی بررسی می‌کند. با این لامپ می‌توان به آسانی شپش‌ها را شناسایی کرد. علاوه‌بر این باید تمامی لباس‌هایی که در 48ساعت گذشته از آن استفاده کرده‌اید و ملحفه‌ها و حوله‌ها را با استفاده از شوینده‌های مخصوص شپش و آب داغ شست‌وشو دهید. اگر هم کودک‌تان عادت دارد با عروسک‌هایش بخوابد آنها را هم برای 20دقیقه در خشک کن با دمای بالا بیندازید. برای درمان شپش‌تان خجالت نکشید! ارزش این همه خارش و سختی را ندارد!

اهمیت پزشکی و مبارزه باشپش ها

بیماریزایی :
گزش و خونخواری شپش سر و بدن ایجاد خارش می کند که گاه از محل خارش عفونت ثانوی پدیدار میگردد . با عنایت به این مسئله که هر موقع از شبانه روز این حشره احساس گرسنگی نماید اقدام به خونخواری می کند ، بنابراین فرد آلوده اغلب دچار خارش می شود . بزاق شپشها حاوی ماده ای است که در بعضی از افراد ایجاد حساسیت می نماید و میزان حساسیت ، بستگی کامل به عکس العمل فاکتورهای بدن فرد نسبت به بزاق حشره دارد . در افرادی که بهداشت فردی را رعایت نمی کنند و یا افرادی که شبها را در محلهای عمومی و یا در گوشه و کنار خیابان ها سپری می نمایند و استحمام مناسبی ندارند و لباسهای خود را بندرت تعویض می کنند آلودگی به شپش سر و بدن بیشتر است و چون روزی چندین بار در معرض گزش قرار می گیرند پوست بدن حالت طبیعی خود را از دست داده و ضخامت خاصی پیدا میکند . پوست در اثر گزشهای مکرر به صورت خالدار در می آید و این افراد اغلب دچار حالتهای آلرژیک شبیه تب یونجه می شوند .
بیماری هایی که توسط شپش بدن منتقل می شوند شامل : تیفوس اپیدمیک ، تب راجعه اپیدمیک (تب بازگرد ) و بسیاری از بیماری های دیگر است.
توجه : شپش سر هیچ بیماری را منتقل نمی کند و شپش های انسانی فقط مدتی کوتاهی در خارج از بدن انسان زنده می مانند.

اقدامات بهداشتی برای مبارزه با شپش های انسانی

الف ) شپش سر :

رعایت نظافت و بهداشت شخصی
کوتاه کردن موها ، تا شانه کردن به راحتی انجام شود.
شستشوی مرتب موها
شانه کردن مرتب مو با استفاده از شانه های دندانه ریز محکم
شستشوی روسری یا کلاه با آب 60 درجه
استفاده از شامپوهای توصیه شده توسط وزارت بهداشت ودرمان که در حال حاضر شامپو پرمترین1% توصیه میگردد.
گرد شپش کش کمتر مورد استقبال قرار می گیرد زیرا باعث کدر شدن موها شده و سایرین متوجه آلودگی و کاربرد حشره کش می شوند.

ب ) شپش بدن :

رعایت بهداشت شخصی
عدم استفاده از وسایل خواب مشترک
عدم استفاده از لباسهای مشترک
حمام کردن منظم
تعویض لباسها
شستشوی لباسها با آب 60 درجه و صابون و اطو کردن آنها
عدم استفاده از لباسها و رختخواب و وسایل آلوده به مدت یکماه .
8 - استفاده از حشره کشهای بهداشتی برای ضد عفونی کردن لباسها زیر نظر متخصص حشره شناسی پزشکی ،تا خطری متوجه مصرف کنندگان نشود، مانند:کارباریل(Sevin 5% ) -پرمترین 2/.%- پروپکسور، Baygon1% - تموفس(Abate 2% )

روش هایی برای از بین بردن شپش

مجموعه : بهداشت و زیبایی و فشن

شپش (پدیکلوزیس)
از حشره های خون خوار می توان شپش را نام برد.این حشره کوچک و بدون بال است که فرد در هر سن و جنسی و با هر سطح اجتماعی و اقتصادی ممکن است به آن مبتلا شود و حتی در دوران قبل از تاریخ نیز افراد به شپش مبتلا می شده اند!

از شپش‌ها به عنوان یک معضل بزرگ برای بشر از گذشته‌های دور یاد می شود. شپش‌ها به خصوص شپش‌های سر در موهای افراد و نزدیک به جمجمه زندگی می‌کنند. منطقه تی که شامل گردن تا قسمت بالای سر و شقیقه‌ها می باشد بهترین محل‌ها برای زندگی شپش‌ها است. شپش‌ها تنها از خون انسان تغذیه می کنند. شپش بالغ برای تخم ریزی و تکثیر باید روزی دو بار از خون انسان تغذیه کند.

شپش‌های سر بدون بال هستند توانایی پرواز ندارند و نمی‌توانند بپرند. طول آن ۳-۲ میلی‌متر می باشد و از رنگ صورتی نیمه‌شفاف تا سیاه‌رنگ تنوع رنگ دارد. شپش‌های سر دارای سه جفت پا هستند که این پاها از ناخن‌های خاصی برای خزیدن و حرکت در امتداد موها تشکیل شده است. اصولا شپش‌ها در موهای خشک بسیار سریعتر می کنند. افراد مشکوک به ابتلای شپش اگر عدم از شانه مخصوصی که برای تشخیص شپش است استفاده نکنند، می توان گفت دیدن شپش‌ها تقریبا غیرممکن است.

از مهم‌ترین محل‌های بروز این بیماری مدارس ومهدهای کودک می‌باشند. علاوه بر ایجاد مشکلات روانی برای دانش آموزان و خانواده آنها آلودگی به شپش می‌تواندباعث ایجاد اختلالات جسمی و بیماری‌های ثانویه ای شود که از طریق شپش منتقل می شوند.

 

احتمال ابتلا به شپش در تمامی افراد فارغ از رنگ پوست، رنگ مو و مذهب وجود دارد. همه افرادی که سرشان مو دارد و پوست سرشان هم می تواند منبع تامین خون برای شپش باشد، کاندیدی مناسب برای انتقال شپش‌ها هستند. تمام سر و یا موها عامل انتقال و سرایت شپش‌ها می باشد. بیشتر کودکان دارای سن ۳ تا ۱۲ سال مورد حمله شپش قرار می‌گیرند. جالب است بدانیم شپش‌های سر انسان نمی توانند در موهای حیوانات خانگی ادامه زندگی دهند.

هر شپش بالغ ماده روزانه حداکثر هشت تخم می تواند بگذارد.بعد از جفت‌گیری توانایی تخم گذاری به ۵۶ تخم در روز هم می‌رسد. اندازه تخم‌ها در حدود ۸/۰ در۳/۰ میلیمتر می باشدکه بیشتر شبیه به دانه‌های شن هستند. تخم ها با کمک ترشح شپش‌های ماده به رشته‌های مو متصل می‌شوند و بدین گونه تخم‌ها به موها “چسبیده”می‌شوند.

شپش ها معمولا در حدود چند سانتیمتری پوست سر تخم‌گذاری میکنند و بعد از گذشت ۶ تا ۸ روز آماده می‌شوند. شپش‌های متولد شده از تخم‌ها بعد از حدود سه هفته از زمان تخم‌گذاری خود قادر به تخم‌گذاری می باشند. شپش‌ها حدود ۶ هفته می توانند به زندگی خود ادامه دهند. هنگامی که زمان مرگ شپش ها فرا می رسد معمولا خودشان از موها می افتند.

رشک
به تخم شپش که بیضی شکل هست و دارای رنگ سفید می باشد و اندازه آن حدود ته سنجاق می باشد رشک اطلاق می گردد.منبع تغذیه شپش خون انسان می باشد، بزاق شپش دارای مواد ضدانعقادی می باشد که جلوی لخته شدن خون را می گیرد وباعث ایجاد خارش شدیدی می شود،شپش تن علاوه برایجاد ناراحتی هایی که به علت گزش شپش ایجاد میشود ،انتقال دهنده بیماری تیفوس وتب ناشی از گزش شپش نیز می باشد.

انواع شپش
۱٫ شپش سر
۲٫ شپش تن یا بدن
۳٫ شپش عانه

 

۱٫ شپش سر
شپش های سر دارای رنگ سفید خاکستری هستند و بدن آنها کشیده است. شپش و رشک آن در لابه‌لای موها و بر روی پوست سر مخصوصا در نواحی پشت گوش و در شرایطی که آلودگی شدید باشد در تمام سر و حتی در محاسن فرد دیده می‌شود.
رشک به محل خروج ساقه مو از فولیکول می‌چسبد و در صورتیکه شرایط برای زندگی مناسب باشد مانند وجود دمای ۳۶- ۲۲ درجه سانتی‌گراد در مدت ۷ روز به لارو که حشره ای بالغ ولی نارس می‌باشد، تبدیل می‌شود. خون خواری لاروها پس از خروج از تخم آغاز می‌ شود. لاروها پس از گذشت ۲ هفته به شپش بالغ تبدیل می شوند و بلافاصله جفت‌گیری می‌نمایند .شپش سر نسبت به شپش تن قدرت تحرک کمتری دارد،پس گاهی میتواند ساعت‌ها در یک محل ساکن بوده و خون‌خواری نماید.
میزان آلودگی به شپش سر،درمدارس دخترانه به خصوص مدارس ابتدایی ومهد کودک ها بسیار زیاد بوده است،بنابراین باید در این مراکز کنترل بیشتری صورت گیرد.

 

۲٫ شپش تن
این شپش مشابه شپش سر می باشد تنها تفاوت کوچکی که وجود دارد این است که که اندازه آن کوچک‌تر و دارای رنگ شفاف‌تری است. درز ها و چین های لباس‌های زیر و نزدیک به بدن زیستگاه اصلی این حشره می‌باشد. تحرک آن نسبت به شپش سر زیادتر بوده و اگر آلودگی شـدیـد باشد تخـم ‌ها به مـوهای ریز بـدن پسبیده باقی مـی‌مانند . اگر شــرایط محیطی منـاسب باشد مثلا دمای هوا ۳۶-۲۲ درجه سانتی‌گراد باشد پس از ۷-۵ روز تبدیل به لارو می شود و بعد از ۱۴ روز به شپش بالغ تبدیل می‌گردند. اگر شپش تن به مدت ۱۰ روز از بدن میزبان دور باشد دیگر قادر به زیستن نیست.

 

۳٫ شپش عانه
این شپش معمولا در محل‌های مرطوب بدن میماند و خاکستری رنگ است. این شپش بسیار کم تحرک و تنبل می باشد و هنگام خون‌خواری حتی بیش از یک روز به محل ثابتی چسبیده باقی می ماند. انتقال این شپش بیشتر از طریق تماس های جنسی می باشد و در کودکان و مدارس به نئرت دیده می شود.این شپش در مردان دارای شیوع، شدت و علائم بیشتری است. از عوامل اصلی شناسایی این شپش بروز نقاط آبی بر روی پوست در محل گزش می باشد.

راههای انتقال
۱- تماس مستقیم افراد سالم با افراد آلوده به شپش.

۲-استفاده کردن از وسایل شخصی فرد آلوده به شپش مثل لباسها ، کلاه، روسری ، برس، شانه، حوله ،ملحفه،پتوو….

 

تشخیص
قطعی ترین راه تشخیص شپش، مشاهده رشک یا تخم یا خود شپش در قسمت های مودار بـدن است. اگر فرد آلوده به شپش در هنگام شانه زدن موها با شانه ی مخصوص تشخیص شپش سر را روی یک حوله سفید خم کند، تشخیص شپش‌ها بسیار آسانتر خواهد بود. بهتر است سر روی سینک دستشویی، وان حمام، حوله و یا چیزهای مشابه خم شود تا پس از مشاهده توسط آب شسته شود. جاهای تاریک‌ و گرم‌ محل مناسبی برای رشد شپش ها می‌باشد.

 

راههای پیشگیری
۱٫ هر فردی با رعایت بهداشت می تواند شخصا از درگیری با شپش پیشگیری کند.

۲٫ باید به طور مرتب و منظم استحمام کرد، و در روز به دفعات زیاد موهای سر را شانه کرد.

۳٫ اگر آلودگی شدید باشد بهتر است لباس و ملحفه در آب جوش به مدت ۳۰ دقیقه جوشانده شود و از اطو و خشک کن برای خشک کردن لباس ها استفاده شود.

۴٫ از لوازم شخصی و لباس های افراد آلوده به هیچ عنوان نباید استفاده کرد.

۵٫ پس از هر تعطیلات باید دانش آموزان پس از بازگشت به محیط آموزشی معاینه شوند .

۶٫ دانش آمـوزان در زنگ‌هـای ورزش باید لباس های خود را بـه صورت جداگانه و در کیف‌های دستی جداگانه نگهداری کنند.

۷٫ معاینه کلیه افراد خانواده در صورتی که یکی از اعضای آن‌ها مبتلا شده باشد.

درمان
الف) درمان شپش سر:
اصول بهداشت فردی به دقت رعایت شود.
لباس فرد آلوده به طور منظم و صحیح باید تعویض شود و همچنین بدن فرد مرتبا شسته شود .

استفاده کردن از شامپوی پرمترین.

روش استفاده از شامپوی پرمترین:
ابتـدا باید موهـا را بـا آب مـرطوب نمـود، سپس موها را با شامپـوی پرمترین کاملا آغشته کرد تا شامپو، به سر و سـاقه مـوها بـرسد ،پس از ۱۰ دقیـقه باید سر را با آب فــراوان شست تا شامپو کاملا از بین برود. بهتر است بعد از یک هفته دوباره تکرار گردد تا نتیجه بهنری دریافت شود.

 

ب) درمان شپش تن:
لباس‌ها باید مرتبا تعویض و با آب داغ شسته شود و پس از شستشو اطو کردن لباس ها توصیه می شود.
استفاده ازشامپوی پرمترین و درصورت در دسترس نبودن از لوسیون گامابنزین استفاده شود.

 

روش استفاده از پرمترین و لوسیون گامابنزن :
مرطوب کردن بدن با آب، سپس آغشته نمودن شامپو یا لوسیون مذکور به بدن و شستشو با آب فراوان پس از ۱۰ دقیقه جهت نتیجه‌گیری بهتر، یک هفته بعد تکرار گردد.

 

راههای مبارزه
۱- درمان صحیح و مناسب فردآلوده وسایرافرادخانواده که بهتر است پس ازمشاهده آلودگی دریکی ازاعضای خانواده سایر افراد نیزمعاینه شوند.

۲- اطوکردن لباسها پس ازشستشو .

۳- کلیه وسایل شخصی فردآلوده درآب جوش به مدت نیم ساعت جوشانده شود.

۴- شستشوی منظم وسایل و پودرپاشی مانند پودرکوپکس طبق دستورالعمل شرکت سازنده برای وسایل خواب و باقی وسایلی که قابل شستشو نیستند.