توکسوپلاسما وانواع آن
گربه وگربه سانان میزبان اصلی انگل هستند .این بیماری به صورت خوراکی ( مصرف گوشت خام ونیم پز ) واز طریق مدفوع گربه ، تزریق خون و لکوسیت ،پیوند اعضاء یا ندرتا" بوسیله تلقیح تصادفی در اتفاقات آزمایشگاهی وهمچنین به صورت مادرزادی از طریق جفت به جنین منتقل می شود
شیوع آنتی بادی توکسوپلاسما در سرم افراد ، درنقاط مختلف جهان متفاوت است . درمورد ارتباط سقط جنین وآلودگی به این انگل اختلاف نظر وجود دارددر توکسوپلاسموز اگر سطح آنتی بادی IgG بالا بوده و IgM هم مثبت باشد وعلائم بالینی وجود داشته باشد ویا اینکه افزایش آنتی بادی طی سه هفته اخیر ایجاد شده باشد نشانه عفونت حاد است درعفونت های مزمن سطح آنتی بادی IgG بالا و Igm منفی است.
میزان شیوع آلودگی ناشی از توکسو پلاسما در انسان در مناطق مختلف برسب سن ، موقعیت جغرافیایی منطقه ،درجه حرارت ،رطوبت ، عادت غذایی مردم ونگهداری گربه در منزل متفاوت است .بدین صورت که با افزایش سن ، مصرف گوشت خام ونیم پز ، نگهداری گربه در منزل وسکونت در نواحی گرم ومرطوب وکم ارتفاع میزان ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.
در ایران به طور پراکنده بررسی هایی در مورد شیوع توکسوپلاسما صورت گرفته و همگی حاکی از میزان شیوع بالا و متفاوت توکسوپلاسموز در نقاط مختلف کشور است که از 3/42% تا 7/55% در گیلان ، مازندران وکرمان متغیر است . تعیین شیوع و اندازه گیری عیار آنتی بادی ضد توکسوپلاسمایی گام مفیدی است تا میزان موارد مثبت آنتی بادی IgM و IgG ضد توکسو پلاسماو همچنین رابطه این موارد با برخی از متغیرها از جمله سن سقط ، نگهداری گربه در منزل ، مصرف گوشت نیم پخته و خام ومصرف سبزیجات با بیماری توکسوپلاسموز بررسی گردد .
عموما توکسوپلاسما گوندیی انگلی خوش خیم است وخصوصات بیماریزایی آن به سویه انگل ، خصوصیات میزبان ویا محل استقرار انگل بستگی دارد.توکسوپلاسموز انسانی ممکن است به شکل مادرزادی ،اکتسابی و چشمی دیده شود.
توکسوپلاسموز مادرزادی :
این عارضه به تعداد یک تا پنج مورد درهر هزار حاملگی اتفاق می افتد وبرخلاف بزرگسالان بیماری بسیارشدید و مرگ آور است. درعفونت های مادرزادی،15-5 % بچه ها می میرند و 10-8% دارای ضایعات شدید چشمی و مغزی ، 13-10% به اختلالات متوسط تا شدید بینایی مبتلا می شوند.72-58% جنین های متولد شده در زمان تولد بدون علامت ودرصد کمی دچار عقب ماندگی های مغزی می شوند. درتماس اولیه با انگل ، بیماری از طریق جفت منتقل می شود ، بنابراین عفونت ثانویه مادرزادی ندرتا اتفاق می افتد. احتمال انتقال بیماری در سه ماهه اول حاملگی 25% است که با عارضه سقط جنین همراه خواهد بود .در سه ماهه دوم، 45%باعوارض هیدروسفالی و علائم مغزی ودر سه ماهه سوم 65% با عارض کوریوریتنت همراه می باشد. لازم به ذکر است که تریاد تشخیصی توکسوپلاسموز مادرزادی برپایه مشاهده یک لنفادنیت،تیتربالای ای جی جی ومثبت بودن ای جی ام می باشد حتی اگر دو عامل از سه عامل ذکرشده موجود بود احتمال توکسوپلاسموز حاد را مطرح می سازد ، لذا کودکان این گروه از مادران باید تحت مراقبت و مطالعه قرار گیرند.
توکسوپلاسموز اکتسابی
پس از عفونت وتهاجم به غدد لنفاوی، انگل از طریق خون به ارگانهای متعدد انتقال می یابد ودر داخل سلول ها تکثیر می شود. انگل به مدت چندین هفته درخون باقی می ماند وبا تشکیل انتی بادی، دربافت های مختلف به کیست تبدیل می شود. معممولا مبتلایان بون علامت بالینی هستند. توکسوپلاسموز اکتسابی ممکن است به اشکال لنفاوی ، اگزانماتیک ومغزی نخاعی ظاهر شود.
توکسوپلاسموز چشمی
این عارضه، معمولا پس از عفونت مزمن در بچه ها وبزرگسالان ظاهر می شود وبه ندرت، دربیماران مبتلا به توکسوپلاسموز حاد اکتسابی مشاهده می گردد. اکثر ضایعات موضعی ومحدود هستند.